ÙN TẮC GIAO THÔNG >KIẾN NGHỊ GỬI TỔNG BÍ THƯ VÀ THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ
Ngày đăng: 27-04-2024 - 23:45:59

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

-----o0o-----

 

Hà Nội, ngày  25 tháng 4 năm 2024

 

    Kính gửi:

 

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban chỉ đạo chống Ùn tắc giao thông cho Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh

 

(Về Bộ Giao thông Vận tải rất vô cảm với vấn nạn ùn tắc giao thông, những đau khổ và thiệt hại nhiều năm của nhiều triệu dân, ngăn chặn việc Hà Nội và Tp. HCM trở thành mẫu mực, điển hình cho thế giới)

 

Tôi tên là Nguyễn Đức Thắng, cán bộ Nhà nước về hưu năm 2009, có quá trình công tác hơn 10 năm tại Viện Kỹ thuật quân sự, tiếp đến là 10 năm tại Viện Khoa học Việt Nam và cuối cùng là 11 năm tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Tôi xin phép được trình bầy những trăn trở liên quan đến sự nghiệp chống ùn tắc giao thông (UTGT) cho Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh như dưới đây:

 

1. Căn cứ, tính cấp thiết của đề xuất:

 

Cả nước đều biết về thực trạng UTGT đã kéo dài nhiều năm và ngày càng tăng nặng, nan giải. Nhiều tỷ lượt người tham gia giao thông phải cắn răng chịu đựng ùn tắc, hít thở khói bụi xăng xe, trong nắng, trong mưa, trong lo lắng đi làm muộn giờ và đưa đón con đi học chậm trễ. Hiện nay, tổng thiệt hại hàng năm do UTGT gây ra từ 7 – 7,2 tỷ USD. Tương đương với 161.000 - 165.600 tỷ đồng/năm, hay 447 tỷ đồng/ngày!.

 

Ngày 04/9/2012 Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá XI ban hành Chỉ thị số 18-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và khắc phục ùn tắc giao thông.

Sau 10 năm thực hiện, ngày 25/5/2023, Ban Bí thư tiếp tục ban hành Chỉ thị số 23-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, khắc phục ùn tắc giao thông trong tình hình mới. Chỉ thị nêu rõ: Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; hạn chế cơ bản ùn tắc giao thông được coi là một trong những động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

 

Ngày 29/6/2017 tại công văn số 6731/VPCP-CN, Văn phòng Chính phủ thông báo Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Nội vụ là xét đề nghị đề nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại văn bản số 3977/BKHĐT-KCHTĐT ngày 16/5/2017 Thủ tướng Chính phủ có ý kiến như sau: 1. Đồng ý chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo triển khai các giải pháp chống ùn tắc giao thông trên địa bàn Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh (Ban Chỉ đạo).

 

2. Quá trình tuyệt vọng tiếp cận và thuyết phục các quan chức quản lý ngành Giao thông:

 

Năm 2015 tôi viết ra giải pháp loại bỏ triệt để UTGT cho Hà Nội và Tp. HCM. Căn cứ vào bản chất của giải pháp, tôi đặt tên là Giải pháp Xung (toàn văn tại văn bản đính kèm) và hiến gửi tới Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ  Khoa học và Công nghệ. Tôi được Vụ Vận tải của Bộ tiếp. Vụ đã tổ chức một buổi báo cáo để tôi trình bầy cho một số chuyên gia của Bộ nghe. Sang phần thảo luận, họ chỉ nói về tình hình và những hoạt động của họ, không một phê phán, chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu, khả thi hay không khả thi của giải pháp Xung. Sau đó là “chấm hết”.

 

Tháng 5/2016 tôi hiến gửi giải pháp Xung đến UBND Hà Nội và UBND Tp. HCM. Đề xuất của tôi được chuyển đến Sở GTVT Hà Nội. Sở đã tổ chức một cuộc họp với lãnh đạo một số phòng ban, chuyên gia liên quan để tôi báo cáo. Sang phần thảo luận, giống hệt như ở Bộ Giao thông Vận tải,  họ chỉ nói về tình hình và những hoạt động của họ, những quy hoạch, kế hoạch họ đang triển khai; không một phê phán, chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu, khả thi hay không khả thi của giải pháp Xung. Lúc chia tay, ông giám đốc Sở kết nối tôi với anh Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm quản lý và Điều hành Giao thông đô thị và nói “có gì cứ liên hệ, trao đổi với Hải”. Tôi đã có tất cả 34 lần đến văn phòng của anh Hải trên tầng 5 của tòa nhà mới xây tại bến xe Kim Mã, trao đổi về giải pháp Xung và những vấn đề giao thông của Hà Nội. Anh Hải ủng hộ giải pháp Xung. Theo anh về chuyên môn và kỹ thuật là khả thi, không có vấn đề gì. Anh chỉ lăn tăn mỗi điều là lượng vốn đầu tư lớn quá, cần đến 1,5 tỷ USD, đó là cản trở chính. Nghe vậy tôi rất mừng và động viên Hải cố gắng đưa giải pháp vào sử dụng. Tôi nói với Hải: “Về tiền thì bạn không phải lo, có Bí thư Hoàng Trung Hải lo, vì vấn đề UTGT đang thực sự là nỗi bức xúc của Hà Nội, chỉ cần khả thi về chuyên môn và kỹ thuật là tiền sẽ có”.

 

Một lần Hải nói với tôi là tháng tới UBND thành phố Hà Nội sẽ tổ chức hội thảo về “Nâng cao chất lượng và phát triển vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt ở thủ đô Hà Nội  giai đoạn 2016 – 2020, định hướng 2025”, sẽ có nhiều quan khách và đại biểu tham dự. Hải sẽ lấy giấy mời tôi tham dự. Tôi rất vui và chờ đợi. Trước hội thảo vài ngày, Hải buồn thông báo với tôi “Em không xin được giấy mời cho anh, nhưng em sẽ lấy cho anh quyển kỷ yếu hội thảo”. Như vậy có nghĩa là tôi đã “bị cấm” đến hội thảo này. Sau hội thảo, Hải giữ lời hứa, đã tặng tôi quyển kỷ yếu hội thảo dầy 230 trang, với 20 công trình nghiên cứu khoa học. Tôi đã đọc hết 20 báo cáo này của hơn 40 nhà khoa học GTVT. Tư duy truyền thống trói buộc họ. Không có đổi mới, không nói khác, nghĩ khác trong khoa học giao thông. Khoảng một tháng sau đó, Hải nói với tôi nguyên vănVị trí của em quá thấp, không phụ trách lĩnh vực này, không quyết được, mong anh thông cảm.”. Tôi buồn và thất vọng. Đồng thời Tp. HCM cũng không hề có văn bản trả lời tôi.

 

Tôi nảy suy nghĩ mới “biết đâu có đại gia, tỷ phú nào đó quan tâm đến UTGT, hãy thuyết phục họ để họ gặp lãnh đạo cấp cao, đưa giải pháp Xung vào đời sống”. Tôi đã viết thư kèm toàn văn bài giải pháp Xung gửi đến hai đại gia, tỷ phú, với 3 lần gửi cách nhau mỗi lần khoảng một tháng; nhưng tuyệt nhiên không một hồi âm. Tôi nhận ra rằng giải pháp Xung chẳng liên quan gì đến những hoạt động kinh doanh của họ, nên nhiều khả năng tầng lớp thư ký, trợ lý, văn phòng đã chặn lại và vất bỏ.

 

Tôi thử một phương án khác, là cá nhân tổ chức họp báo sẽ thu hút được các cơ quan truyền thông của Nhà nước đến nghe để được đăng tải rộng rãi giải pháp Xung qua đó tác động tới Bộ Giao thông Vận tải. Tôi đã viết đơn xin tổ chức họp báo, gửi Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội. Tôi đoán họ rất ngại cấp phép cho cá nhân họp báo, mặc dù trong đơn tôi ghi rất rõ là về “Giải pháp xung giải quyết căn bản UTGT cho Hà Nội và Tp. HCM” và đã trình hợp đồng, ngày, giờ thuê phòng họp báo tại khách sạn La Thành (cần có để nộp vào hồ sơ xin cấp phép họp báo). Tôi đã đôn đốc tích cực, nhưng chờ được cấp phép quá muộn, nên buộc tôi phải gửi giấy mời hội thảo khoa học tới các cơ quan báo chí vào sát nút. Vì là cá nhân tổ chức hội thảo khoa học nên cuối cùng chỉ có một phóng viên đến thôi và một số bạn bè thân quen của tôi. Thôi đành, 8g30 sáng 30/01/2018 tôi vẫn tiến hành khai mạc,  nhưng công  bố thành buổi họp báo và trình diện giấy phép của Sở Thông tin và Truyền thông và giới thiệu về giải pháp Xung. Tôi lại tiếp tục thất bại trong việc kính xin, kính  biếu, kính mời quản lý Nhà nước sử dụng giải pháp Xung.

 

3. Bài giải pháp Xung được tạp chí khoa học Giao thông trao giải Ba

Đầu năm 2018 tôi hình thành một website cá nhân có tên là nguyenducthang.vn dưới một tên bao trùm là “Những vấn đề phát triển của Việt Nam trong một Xã hội sinh thái” và đã đưa giải pháp Xung lên đó tại nhóm tin UTGT; cho đến nay đã đăng gần 200 bài viết của tôi về 12 chủ đề khác nhau. Ngày 12/10/2018 tôi được Cục Bản quyền tác giả cấp “Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả” số 5344/2018/QTG cho bài viết về giải pháp Xung.

 

Cuối tháng 9/2021, bạn đọc tên là Trịnh Đức Thắng sau khi đọc xong, đã viết cho tôi qua Zalo ngắn gọn như sau “Bài giải pháp Xung của anh hay. Anh có thể hoàn thiện để bảo vệ luận án Tiến sĩ và hai luận án Thạc sĩ. Anh nên gửi cho Ban tổ chức Hội nghị về An toàn giao thông quốc gia năm 2021”. Tôi cám ơn ý kiến đó và hỏi lại, được biết anh là cán bộ khoa học đã nghỉ hưu của Viện Chiến lược và Phát triển Giao thông vận tải.

 

Sau đó, tôi gửi bài Giải pháp xung cho Ban tổ chức hội nghị ATGT quốc gia. Theo Ban tổ chức có 79 bài gửi đến; 60 bài được chọn đưa vào quyển Kỷ yếu Hội nghị (gần 600 trang, file PDF). Khoảng 40/60 bài được chọn báo cáo trình bầy tại các tiểu ban của Hội nghị online (qua mạng), trong đó có bài giải pháp xung của tôi (báo cáo ngày 02/12/2021). Tôi được Ban tổ chức cấp Giấy chứng nhận đã tham gia và trình bày tại Hội nghị. Sau Hội nghị, 30/40 bài được chọn in trong tạp chí khoa học ngành giao thông vận tải, số đặc biệt năm thứ 62, có tên là “Hội nghị ATGT Việt Nam năm 2021”, trong đó cũng có bài giải pháp xung của tôi. Hầu hết các bài nằm trong khuôn khổ chủ đề “an toàn giao thông”. Bài của tôi có mục tiêu chính là chống “ùn tắc giao thông”. Vì giải pháp xung có tác dụng cắt giảm tối đa đến 80-90% lượng xe cá nhân ra khỏi lưu thông, đương nhiên là an toàn giao thông sẽ được nâng cao.

 

Trong 2 năm 2021 – 2022, Tạp chí GTVT đã tổ chức cuộc thi viết "Ứng dụng khoa học công nghệ, ý tưởng trong công tác bảo đảm trật tự ATGT năm 2021 – 2022’’. Trong 30 bài nói trên Ban tổ chức cuộc thi,  đã chọn ra 1 bài Nhất, 2 bài Nhì, 3 bài Ba và 6 giải khuyến khích. Bài giải pháp Xung được trao giải Ba (5 triệu  đồng). Tại buổi lễ trao giải chiều ngày 24/8/2022, Ban tổ chức cuộc thi có thông báo là sẽ có văn bản báo cáo lên cấp trên và các cơ quan liên quan để đưa các giải pháp, sáng kiến được trao giải áp dụng vào trong cuộc sống.

 

Như vậy xét về mặt khoa học và tính khả thi, Giải pháp xung của tôi đã được công nhận là đúng, hữu ích. Tôi tin tưởng mạnh mẽ là nếu giải pháp xung được áp dụng, Hà Nội và Tp. HCM sẽ trở nên điển hình, mẫu mực về giao thông Phát triển bền vững (Sustainable Transportation) ở Đông Nam Á và sẽ lan tỏa ra các siêu thành phố (megacity) khác nữa trên thế giới.

 

4. Ý kiến của tôi về quan điểm của Sở GTVT Hà Nội:

 

Ngày 18/12/2021 tôi tiếp tục gửi kiến nghị đến lãnh đạo UBND Hà Nội và Tp. HCM thuyết phục họ đưa giải pháp xung vào cuộc sống. Tp. HCM im lặng, không phản hồi. Ngày 20/5/2022 tôi nhận được công văn số 2398/SGTVT-QLKCHTGT của Sở Giao thông vận tải Hà Nội trả lời về những kiến nghị, đề xuất của tôi. Công văn của Sở dài gần 8 trang. Trong đó khoảng 40% lượng thông tin là trích dẫn của tôi và 60% là họ phân tích, phản biện. Phần lớn (gần 6/8 trang) họ tập trung vào phân tích, tranh luận về “Đánh giá thực trạng giao thông” mà tôi khái quát thành 14 nghịch lý giao thông của Hà Nội và Tp. HCM so với thế giới. Giá mà họ có cái tâm và trí tuệ lớn, thì họ không mất thời gian, công sức tranh luận đúng/sai về đánh giá thực trạng giao thông mà báo chí nói đầy trên mạng, còn nặng nề hơn. Do vậy tại đây tôi không tranh luận với họ về đánh giá thực trạng giao thông.  Theo tôi, họ nên tập trung, đi thẳng vào giải pháp xung với hai “bí quyết” hay hai chính sách mà tôi đề xuất. Buồn là họ không hề mổ xẻ, phân tích giải pháp Xung sai ở chỗ nào, không khoa học ra sao, vì sao không khả thi  mà từ chối áp dụng?.

 

Sở Giao thông vận tải chỉ liệt kê ra những kế hoạch, chỉ tiêu, thị phần xe buýt theo văn bản kế hoạch số 201/KH-UBND ngày 16/10/2020. Cụ thể: Năm 2020 đáp ứng thị phần 10,5% cần khoảng 2.500 xe 60 chỗ. Năm 2025 đạt  16% đến 18% cần 4.000 – 4.500 xe. Năm 2030 đạt 25% cần 6.700 – 6.800 xe. Như vậy, theo kế hoạch này, giai đoạn 2020 – 2025 bình quân thị phần tăng 1,4%/năm, với tăng số lượng xe là 350 chiếc/năm. Tương tự có thể tính được cho giai đoạn 2025 – 2030. Đây là tư duy/quan điểm “từng bước, tiến độ, mỗi năm tăng vài phần %” họ kiên trì đeo bám và tuân thủ trong 25 năm qua.

 

Tại giải pháp xung tôi có đề xuất hai chính sách. Trước tiên phải xây dựng một “bàn tiệc” về giao thông xe buýt, hoàn chỉnh, đầy đủ, văn minh, hiện đại mời người dân sử dụng. Sau đó phải áp dụng qui định từ 6 giờ đến 20 giờ, xe số chẵn đi ngày chẵn, xe số lẻ đi ngày lẻ. Với qui định này tôi đã chứng minh được rằng giải pháp Xung có thể cắt giảm được 80-90% lượng xe cá nhân ra khỏi lưu thông. Sở Giao thông vận tải phản đối qui định này bằng lập luận nguyên văn: “Năm 2004 Sở đã nghiên cứu vấn đề này, trong quá trình lấy ý kiến người dân có nhiều luồng ý kiến phản ánh do việc triển khai sẽ gây ảnh hưởng, xáo trộn đến cuộc sống của người dân, nên không thể thực hiện”. Đó là lập luận duy nhất để họ chứng minh “khách quan” rằng toàn bộ giải pháp xung là không khả thi.

 

Đó thực sự là một lập luận rất không logic, rất vô lý. Vì sao? Vì năm 2004, giao thông công cộng chỉ đáp ứng 10% tổng nhu cầu đi lại. Khi cấm xe thì người dân đi bằng cái gì? Người dân đương nhiên là phản đối. Tôi cũng phản đối. Sở đã lấy kết quả khảo sát trong điều kiện hệ thống xe buýt chỉ đáp ứng 10%, làm căn cứ phủ định cho bối cảnh rất khác biệt, đó là một “bàn tiệc” giao thông công cộng đáp ứng 80% nhu cầu đi lại; thực sự là vô lý, phi logic. Buồn là điều vô lý, phi logic này lại được Sở Giao thông vận tải nói đến hai lần (tại trang 2 và trang 7). Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng tại câu hỏi điều tra, nếu dân được biết về một “bàn tiệc” giao thông sẽ mở ra thì đa số người dân sẽ ủng hộ.

 

Trong văn bản của Sở tại trang 7 còn hai nhược điểm mà họ vẫn đeo bám và triển khai. Đó là đề án 1 “Nghiên cứu cấm ô tô xe máy đi vào một vùng dự kiến” và đề án 2  “Nghiên cứu thu phí ô tô, xe máy đi vào một vùng dự kiến”. Trong giải pháp xung tôi đã phân tích rất kỹ về tính không khả thi hay kém hiệu quả của hai đề án này đối với Hà Nội và Tp. HCM. Buồn là họ đã đọc lướt những phân tích và lập luận của tôi.

 

Tóm lại Sở Giao thông vận tải Hà Nội quay lưng lại với giải pháp xung mà không hề có phản biện, phân tích khoa học. Sở kiên định quan điểm chống UTGT bằng hai giải pháp sau:

 

1) Thực thi kế hoạch số 201/KH-UBND ngày 16/10/2020 nhằm triển khai  Quyết định số 519/QĐ-TTg ngày 31/3/2016 của Thủ tướng Chính phủ, “từng bước, tiến độ, mỗi năm tăng vài phần % cơ sở hạ tầng giao thông”.

2) Cấm ô tô xe máy, hoặc thu phí ô tô, xe máy đi vào một vùng nào đó.

 

5. Ý kiến của tôi về buổi làm việc với quyền  Viện trưởng Viện Chiến lược và Phát triển Phát triển Giao thông vận tải (Viện CL – PTGTVT)

Ngày 07/7/2023 tôi tiếp tục gửi kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Ngày 19/07/2023 Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ ký công văn số 7799/BGTVT-VT gửi Sở GTVT thành phố Hà Nội, Tp. HCM và Viện CL-PTGTVT đề nghị “Xem xét, giải quyết và trả lời theo qui định  của pháp luật. Đồng thời giao Viện CL-PTGTVT nghiên cứu, tham khảo để tham mưu Lãnh đạo Bộ GTVT trong công tác chống UTGT”. Văn phòng Bộ có gửi cho tôi bản sao công văn này. Tôi hy vọng và chờ đợi. Gần 4 tháng không thấy tăm hơi. Cuối tháng 10/2023 tôi chủ động, vô phép đến Viện CL-PTGTVT. Tôi may mắn được hẹn làm việc vào một buổi chiều muộn khác.  Tôi đã có khoảng hơn một giờ làm việc với quyền Viện trưởng và Trưởng phòng Chiến lược và Quy hoạch giao thông. Họ đã nghiên cứu những thông tin và tài liệu mà tôi đã gửi Bộ trưởng GTVT. Trong đó có mấy bản sao sau:

 

  1. Giấy chứng nhận đã tham gia và có bài trình bầy giải pháp Xung tại Hội nghị An toàn Giao thông Việt Nam năm 2021, ngày 02/12/2021.
  2. Giấy chứng nhận bài Giải pháp xung đoạt giải Ba của Tạp chí Giao thông Vận tải, ngày 10/8/2022.
  3. Giấy chứng nhận Đăng ký quyền tác giả do Cục Bản quyền tác giả cấp ngày 12/10/2018.

 

Họ đưa ra một số góp ý cho tôi. Tôi cũng đã giải thích, trình bầy với họ. Cuối cùng, tôi đề nghị lãnh đạo Viện có văn bản chi tiết gửi lãnh đạo Bộ, trong đó cho tôi xin một bản sao, làm căn cứ chính thức để tôi có văn bản phản biện.

Như vậy, từ 07/7/2023 đến 07/4/2024 là 10 tháng, tôi không thấy Bộ Giao thông Vận tải có văn bản trả lời. Mặc dù tôi có vài lần gửi tin nhắn qua Zalo, năn nỉ, thuyết phục quyền Viện trưởng ủng hộ giải pháp Xung. Mong họ kiến nghị Bộ chỉ ra lối thoát, ánh sáng cuối đường hầm cho UBND thành phố Hà Nội và Tp. HCM. Tôi viết “Cờ đã trao vào tay bạn, thành công và thắng lợi sẽ là của bạn, lãnh đạo Bộ sẽ đánh giá bạn rất cao... Bạn cần có văn bản để hoàn thành nhiệm vụ mà lãnh đạo Bộ giao cho Viện ngày 19/7/2023”. Tôi đoán là lãnh đạo Viện CL-PTGTVT quyết định vứt bỏ giải pháp Xung của tôi.

 

Dựa vào ý kiến miệng của Viện CL-PTGTVT, tôi xin tóm tắt ý kiến của họ như sau:

  1. Đường Hà Nội đã chật cứng hết rồi; làm gì còn để mà nhét xe buýt vào nữa. Họ kết luận và khẳng định, không có phân tích và chứng minh.
  2. Họ đã đi thăm quan, khảo sát, học tập kinh nghiệm Bắc Kinh và Jakarta. Cả hai nơi này đều áp dụng qui định xe số chẵn đi ngày chẵn, xe số lẻ đi ngày lẻ, nhưng thất bại, không thành công.
  3. Jakarta còn bắt xe máy phải treo biển số cả mặt trước xe để giám sát, thế mà họ vẫn cứ vi phạm luật.
  4. Chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước đã được phân công theo Nghị định của Chính phủ. Hà Nội họ phải có trách nhiệm thực hiện. Bộ Giao thông Vận tải không chỉ đạo được.

 

Thưa Thủ tướng,

Cả 4 ý kiến trên của họ đều rất yếu. Tôi xin được phân tích như sau:

 

Ý kiến 1: Ý kiến này giống với ý kiến của một chuyên gia giao thông hỏi tôi tại hội nghị ATGT quốc gia 2021. Chuyên gia này cho rằng kết quả tính toán của họ cho thấy giao thông công cộng chỉ có thể tăng đến 25% thôi, không thể 80%. Tôi đã trả lời là nếu anh tính với nhiều triệu ô tô xe máy đang đi trên đường, trật cứng như hiện nay, thì con số 25% là quá cao. UTGT sẽ kinh hoàng hơn nữa. Tuy nhiên giải pháp Xung có thể “giam” được đến 80-90% ô tô xe máy, rút ra khỏi giao thông; đường sẽ rất thông, hè sẽ rất thoáng. Khi đó dư thừa không gian để đưa vào 12.500 xe buýt lớn bé đi lại, nâng thị phần giao thông công cộng lên đến 80%.

 

Ý kiến 2: Bắc Kinh và Jakarta đã áp dụng qui định xe số chẵn đi ngày chẵn, xe số lẻ đi ngày lẻ, nhưng thất bại. Theo tôi có thể nghe qua phiên dịch không chuẩn, không hết, nên họ hiểu không chính xác. Thực sự vấn đề là khác, không như họ hiểu. Một là Bắc Kinh và Jakarta không có “bàn tiệc” giao thông công cộng, đáp ứng đến 80% nhu cầu đi lại. Mạng lưới giao thông công cộng Bắc Kinh là đồ sộ, đường rộng lớn bao gồm hệ thống xe buýt + hệ thống đường sắt trên cao và mặt đất + hệ thống tàu điện ngầm; đáp ứng khoảng 50% nhu cầu đi lại của người dân; 50% còn lại là phương tiện cá nhân. Bắc Kinh cách đây hơn 10 năm đã nổi tiếng ô nhiễm không khí; người Bắc Kinh gọi là “ngày tận thế”. Tổng Bí thư Tập Cận Bình đã phải thề trước nhân dân là “chấm dứt nạn ô nhiễm không khí ở Bắc Kinh”. Chính quyền Bắc Kinh đã thực hiện bằng một loại những giải pháp khác nhau. Trong đó có biện pháp cấm ô tô chạy xăng, dầu đi lại 01 ngày trong tuần. Xe xăng đạt tiêu chuẩn Euro 5 và xe điện không bị cấm. Cụ thể ô tô xăng, dầu có biển số tận cùng bằng 1 hay 6 thì cấm chạy vào ngày thứ Hai; biển số tận cùng 2, 7 thì cấm chạy vào ngày thứ Ba; biển số tận cùng 3, 8 thì cấm chạy vào ngày thứ Tư; biển số tận cùng 4, 9 cấm chạy vào ngày thứ Năm; biển số tận cùng 5, 0 thì cấm chạy vào ngày thứ Sáu. Biện pháp này Bắc Kinh học kinh nghiệm từ thành phố Mexico (Hoy No Circula = Một ngày không đi) cách đây rất lâu, cũng nhằm chống ô nhiễm không khí, bảo vệ môi trường.

 

Trường hợp thủ đô Jakarta, giao thông cá nhân chiếm đến 65% nhu cầu đi lại, giao thông công cộng rất mỏng và yếu, khoảng 35%. Trên một số trục đường chính ở trung tâm và nam Jakarta, trước kia chính quyền Jakarta áp dụng qui định là “3 trong 1”, có nghĩa là xe phải trở tối thiểu 3 người mới được phép đi vào những đường ấy. Qui định này gần đây được thay bằng qui định đi theo biển số chẵn – lẻ. Cụ thể cho các đường Jl. Sudirman, Jl. MH Thamrin, Jl. Sisingamangaraja, Jl. Gatot Subroto and Jl. Medan Merdeka Barat, chỉ áp dụng cho giờ cao điểm: từ 7 – 10 A.M và từ 4 – 8 P.M. Tóm lại những biện pháp Jakarta triển khai là hoàn toàn khác với giải pháp Xung.

 

Ý kiến 3: Hiện tượng vi phạm pháp luật theo tôi là cá biệt. Không nên xây dựng chính sách áp ụng cho cả một xã hội dựa trên những căn cứ cá biệt. Ví dụ hiện tượng chống đối đội mũ xe máy là cá biệt. Không nên vì thế mà bãi bỏ qui định đội mũ xe máy, an toàn, bảo vệ tính mạng.

 

Ý kiến 4: Theo tôi Bộ Giao thông Vận tải là Tổng tư lệnh ngành GTVT cả nước. Bộ có nghĩa vụ và trách nhiệm hướng dẫn chuyên môn đối với các ngành khác và địa phương. Điều này cũng được ghi rõ trong Nghị định của Chính phủ về chức năng, nhiệm vụ của Bộ. Hướng dẫn chuyên môn, đưa ra những khuyến nghị khoa học giúp Hà Nội và Tp. HCM giải quyết vấn nạn UTGT là hoàn toàn khác biệt với ra lệnh và chỉ đạo, là lương tâm và đạo đức nghề nghiệp cần có.

 

6. Một vài nét chứng minh năng lực của tôi:

Thưa Thủ tướng,

Trong cuộc sống đa số mọi người không tin là cả một tập thể trí tuệ và đúng chuyên ngành lại sai so với quan điểm của một cá nhân ngoài cuộc. Vì vậy tôi viết thêm một số thông tin dưới đây để chứng minh cho năng lực của mình:

          Một buổi sáng của tháng 7/1967 tôi được mời đến gặp Ban tuyển sinh thành phố tại Câu lạc bộ Thiếu nhi Hà Nội. Tại đây, anh phụ trách có nói: Em không có trong danh sách nhà trường cử đi học ở nước ngoài. Nhưng vì em được giải nhì học sinh giỏi Lý toàn miền Bắc, và được tuyên dương tại hội đồng thi tốt  nghiệp, nên Ban tuyển sinh quyết định cử em đi học tại nước Cộng hòa XHCN Tiệp Khắc. Sau một năm học tiếng và 5 năm học chuyên môn tại khoa các Khoa học tự nhiên thuộc trường Univerzita Karlova tôi được thày hướng dẫn luận văn tốt nghiệp tại Viện Hàn lâm Khoa học Tiệp Khắc đề nghị tiếp tục 3 năm chuyển tiếp làm nghiên cứu sinh. Đề nghị này được Đại sứ quán ủng hộ và Bộ Đại học và Trung học chuyên nghiệp cho phép. Năm 1977 tôi tốt nghiệp tiến sĩ về nước và nhận nhiệm vụ công tác tại Viện Kỹ thuật Quân sự thuộc Bộ Quốc phòng. 10 năm sau tôi chuyển công tác sang Viện Khoa học Việt Nam. Đầu năm 1998 tôi chuyển công tác về Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Năm 2006 tôi được đề bạt làm Phó Chánh văn phòng Phát triển bền vững và về hưu năm 2009.

 

          Năng lực 1: Sáng ngày 6/4/2016 bỗng nhiên xuất hiện cá chết trắng ngoài biển, nổi mênh mông và trôi dạt vào bờ, bắt đầu từ biển Vũng Áng (Hà Tĩnh), vào đến Thừa Thiên - Huế, tổng chiều dài là 209km. Thảm họa môi trường biển này là lịch sử ở Việt Nam và cũng chưa từng có trên thế giới. Dưới sự lãnh đạo của hai Bộ trưởng là Bộ  Khoa học và Công nghệ và Bộ Tài nguyên và Môi trường, hàng trăm nhà khoa học từ Trung ương đến địa phương, được trang bị đầy đủ, lăn xả ngay vào hiện trường truy tìm nguyên nhân, dấu vết. Sau gần 3 tháng làm việc cật lực, ngày 30/6/2016 Văn phòng Chính phủ họp báo công bố kết luận chính thức về nguyên nhân cá chết là do các độc tố phenol và xianua có trong nước thải của công ty Formosa Hà Tĩnh gây ra. Biểu tình lan rộng ở nhiều nơi. Không khí đất nước nóng bỏng, kéo dài. Sáng 01/7/2016 các nhà khoa học tinh hoa của đất nước đã họp bàn về giải pháp làm sạch biển. Trưởng nhóm điều tra độc tố hóa học đề xuất Sẽ phải hút hàng ngàn tấn trầm tích, kinh phí hút 1.000 tấn cũng phải mất vài nghìn tỷ đồng. Chúng ta sẽ phải hút suốt chiều dài 209 km và phải hút sâu tối thiểu 50cm thì mới đảm bảo sạch biển”. Theo đề xuất này, tôi tạm tính kinh phí chỉ riêng cho nạo vét, hút bùn gần 10,9  triệu tỷ đồng (khoảng 473 tỷ USD!!) và kéo dài 5 năm.

 

Tôi không đồng ý với kết luận này; không có độc tố hóa học nào trong nước thải có thể làm chết cá ở ngoài biển mênh mông. Cá chết vì trong nước thải của công ty Formosa Hà Tĩnh có chứa một lượng rất lớn kation sắt hai (Fe2+) làm cạn kiệt ôxy vốn luôn khan hiếm ở tầng đáy biển. Nước biển nếu không có độ mặn, vi khuẩn và vi trùng là thứ nước có thể uống tốt. Tôi đã viết bài “Cần trả lại chân lý khoa học cho kết luận về nguyên nhân cá chết” gửi Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng liên quan. Riêng với Bộ Tài nguyên và Môi trường tôi cầm tay đưa trực tiếp cho Bộ trưởng Trần Hồng Hà. Sau đó vài ngày, Bộ trưởng gọi điện thoại vào máy di động của tôi nói đã đọc, thấy đúng, thuyết phục. Ít ngày sau, Bộ trưởng tắm biển, ăn cá biển và tuyên bố biển đã sạch, an toàn và trong lành để cho TV, đài báo quay. Cuộc sống của bốn tỉnh duyên hải miền Trung và mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, ngư dân ra khơi, bám biển trở lại bình thường ngay sau đó. Người dân không biết tại sao biển lại sạch nhanh thế!. Các nhà khoa học tinh hoa liên quan cũng chấm dứt, không bàn tiếp về giải pháp dùng nhiều tỷ USD để làm sạch biển. Về năng lực 1 này, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà hiện nay có thể xác nhận cho tôi. Chi tiết bài viết này xin xem tại website nguyenducthang.vn, nhóm tin “Hóa học và Môi trường”.

 

Năng lực 2: Điện lực là ngành kinh tế số 1 của đất nước. Năm 2016 Bộ Công thương đã tham mưu không chuẩn cho Thủ tướng Chính phủ về “Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 có xét đến năm 2030” được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 428/QĐ-TTg, ngày 18/3/2016, còn được gọi là Quy hoạch Điện VII điều chỉnh. Theo Qui hoạch này sản lượng nhiệt điện than vào năm 2030 chiếm tỷ trọng 53,2%, điện khí tự nhiên 16,8%, thủy điện 15,5%, điện sinh khối 2,1%, điện gió 2,1%, điện mặt trời 3,3%. Từ nay đến năm 2030 sẽ đầu tư khoảng 3.206.652 tỷ đồng (tương đương 148 tỷ USD).

 

Ngày 6/7/2018 tôi đã có thư kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các Bộ, ngành liên quan về “Quy hoạch Điện lực VII điều chỉnh là rất có hại cho đất nước”. Vì đã chọn mô hình điện lực thập kỷ 60 – 70 của thế kỷ 20 chủ yếu dựa vào nhiên liệu hóa thạch (than, khí và khí LNG)  cho tương lai ngành điện Việt Nam trong thế kỷ 21, hoàn toàn trái ngược với xu thế phát triển của thế giới.

 

Sáng ngày 14/8/2018 tôi được mời đến Cục Điện lực và NLTT, để trao đổi, tranh luận về 95 thực tế/sự thật mà tôi nêu ra để chứng minh cho quan điểm của mình. Kết quả là ngày 25/8/2018 Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã có thư ghi nhận những ý kiến đóng góp tâm huyết của tôi để xây dựng bản Quy hoạch Điện lực mới. Căn cứ Tờ trình của Bộ Công thương, ngày 28/5/2019 Thủ tướng Chính phủ ký quyết định số 638/QĐ-TTg về việc thành lập Hội đồng thẩm định nhiệm vụ lập Quy hoạch điện VIII. Sau gần 4 năm Bộ Công thương soạn thảo Quy hoạch Điện VIII, tổ chức các hội nghị, hội thảo để lấy ý kiến hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ. Tôi rất vui là ngày 15/5/2023 tại Quyết định số 500/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch Điện lực VIII “Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050” có cơ cấu sản lượng các loại hình điện đảo ngược hoàn toàn so với Quy hoạch Điện lực VII điều chỉnh. Nhiệt điện than sẽ bằng 0% vào năm 2050. Điện năng lượng  tái tạo sẽ là trụ cột, hòa nhập theo hướng phát triển chung của điện lực thế giới và chống biến đổi khí hậu.

Buồn cho Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, cho cả Chủ tịch Hiệp hội là ông  Trần Viết Ngãi. Vì trong nửa đầu năm 2017 họ đã viết liền mạch 20 bài “Vì sao Việt Nam cần phát triển nhiệt điện than?” và 14 bài “Phản đối Việt Nam phát triển nhiệt điện than là một sai lầm” đăng trên website của Hiệp hội để tung hô, ủng hộ cho nhiệt điện than. Chủ tịch Hiệp hội đã viết bài số 4 (đăng lúc 6:54 15/02/2017), khẳng định “Trong tương lai, tới năm 2050, chúng ta có thể phát triển nhiệt điện than lên 50 - 60%”.  Những thông tin này tôi đã sao chép, lưu về máy tính của mình để làm bằng chứng.

 

Cuộc họp của tôi sáng ngày 14/8/2018 với Cục Điện lực và NLTT, thư của Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh gửi tôi ngày 25/8/2018 và Quyết định số 500/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 15/5/2023 chứng minh, xác nhận cho năng lực 2 của tôi. Chi tiết bài viết này xin xem tại website nguyenducthang.vn,  nhóm tin “Điện và Năng lượng”.

 

Năng lực 3: Đầu tháng 3/2017 ông Đoàn Ngọc Hải, Phó chủ tịch quận 1, TP.HCM khởi xướng chiến dịch “Đòi lại vỉa hè cho người đi bộ”. Công an và dân quân tự vệ được huy động, ào ạt đập phá các bậc tam cấp cửa nhà, mái che, biển quảng cáo trên cao và xua đuổi những người buôn bán vỉa hè. Chiến dịch nhanh chóng lan ra Hà Nội. Tràn ngập trên báo chí là những thông tin cổ vũ, ủng hộ với 2 lý do: (i) Luật lệ, kỷ cương phép nước phải tôn nghiêm, lấn chiếm vỉa hè, đất công là không được và (ii) Buôn bán vỉa hè làm nhếch nhác bộ mặt đô thị.

 

Ngày 29/3/2017 tôi đã có thư kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, các Bí thư và Chủ tịch UBND Tp. HCM và Hà Nội, với tiêu đề “Chiến dịch đập phá đòi lại vỉa hè cho người đi bộ đã thất bại”. Vì việc đập phá hoàn toàn không có tính xây dựng, đối lập với một số thực tiễn khách quan, với các qui luật vận động và phát triển của xã hội. Tôi đã phân tích 7 điểm dưới đây:

 

  1. Buôn bán trên vỉa hè là một nhu cầu tất yếu của xã hội.
  2. Các bậc tam cấp, biển quảng cáo, mái che là những tiện nghi thiết yếu, không thể thiếu được của cuộc sống.
  3. Sự nghiêm minh của kỷ cương phép nước.
  4. Nguyên nhân thực sự của UTGT tại Hà Nội và Tp. HCM
  5. Văn minh đô thị, xanh, sạch, đẹp
  6. Việc thực thi pháp luật lại vi phạm pháp luật
  7. Cần phải hợp pháp hóa, sử dụng giải pháp kinh tế

 

Kết quả là một tuần sau tôi không thấy ông Đoàn Ngọc Hải xuống đường chỉ đạo các hoạt động đập phá nữa. Hà Nội cũng chấm dứt đập phá bậc tam cấp, dỡ biển quảng cáo, chặt cây vỉa hè. Chi tiết bài viết này xin xem tại website nguyenducthang.vn, nhóm tin “Phát triển đô thị”.

 

Năng lực 4: Ngày 30/8/2018 tôi có thư kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo Bộ, ngành liên quan về Quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vực thành phố Hồ Chí Minh” được phê duyệt tại Quyết định số 1547/QĐ-TTg ngày 28/10/2008 là phản khoa học và rất có hại cho đất nước. Hiện rất nhiều nguồn lực đã được huy động đầu tư thực hiện theo Quyết định nói trên. Trong tương lai sẽ đầu tư khoảng 233.000 tỷ đồng nhưng ngập úng vẫn hoàn là ngập úng. Tôi đã đưa ra đến 63 thực tế/sự thật để phân tích, chứng minh cái sai, có hại của bản quy hoạch này do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

 

Tôi đã phát hiện ra một qui luật của tự nhiên rất hữu ích cho Tp. HCM để chống ngập sau mưa và giải thích được qui luật này bằng các kiến thức vật lý đã học. Đó là “Mực nước cao nhất ghi được hàng năm tại trạm thủy văn Phú An trên sông Sài Gòn vào mùa mưa lại luôn thấp hơn vào mùa khô”. Không một nhà khoa học thủy lợi nào của Việt Nam biết đến nghịch lý này. Ngoài ra từ thực tế quan sát trong cuộc sống tôi đã phát hiện một qui luật của tự nhiên rất hữu ích cho công tác quản lý thoát nước, chống ngập do mưa. Đó là Lưu lượng nước thoát của toàn bộ tuyến cống được quyết định bởi đoạn cống yếu nhất, mặc cho những đoạn khác trên tuyến là rộng rãi, thông thoáng”. Qui luật này hoàn toàn trái ngược với những suy nghĩ cảm tính, thông thường của chúng ta, cứ to lớn, hoành tráng là quyết định. Căn cứ trên những phát hiện mới, tôi đã đề xuất 5 giải pháp “mềm” chống ngập sau mưa cho UBND Tp. HCM. Năng lực 3 này của tôi đã nhanh chóng được xác nhận cụ thể bằng 3 văn bản dưới đây:

 

  • Công văn số 3201/SNN-CCTL, ngày 19/11/2018 của Sở NN&PTNT báo cáo UBND thành phố về bài viết của tôi và ủng hộ tôi hoàn toàn.
  • Công thư số 3245/SNN-CCTL, ngày 22/11/2018 của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn gửi cho tôi, đánh giá cao những đóng góp, phát hiện, đề xuất giải pháp và ghi nhận tâm huyết của tôi đối với sự nghiệp chống ngập của Tp. HCM.
  • Công văn số 839/UBND-ĐT, ngày 12/3/2019  lãnh đạo UBND thành phố chỉ đạo các Sở, ban ngành liên quan, căn cứ 5 giải pháp “mềm” mà tôi kiến nghị, đề xuất, để cụ thể hóa, triển khai thực hiện. Chi tiết bài viết này xin xem tại website nguyenducthang.vn, nhóm tin “Thủy lợi và ngập úng Tp. HCM”.

 

Năng lực 5: Về quản lý chống đại dịch Covid-19: Đến nay có lẽ hầu hết người dân đều có được kiến thức chống dịch Covid-19. Mọi người có thể tự kết luận đúng/sai về những phân tích, chứng minh của tôi, không cần tham khảo chuyên môn của chuyên gia y tế. Tôi đã viết tất cả 4 kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Y tế, Bộ  Khoa học và Công nghệ hiến kế để có thể đạt được kết quả chống dịch tốt nhất, hiệu quả cao nhất. Kiến nghị 1 ngày 03/3/2020 về “Chúng ta cần thay đổi biện pháp quản lý cách ly trong đại dịch Covid-19”. Kiến nghị 2 ngày 12/7/2021 về “Chiến lược chống Covid-19 hiện nay ở thành phố Hồ Chí Minh là kém khoa học, không hiệu quả, trả giá quá đắt”. Kiến nghị 3 ngày 05/8/2021 về “Hiến kế chiến lược chống Covid-19 đạt mục tiêu kép sau 4 tháng thực hiện”. Kiến nghị 4 ngày 02/9/2021 về5 phát hiện khoa học mới và một số thực tế/sự thật giúp Bộ Y tế chống dịch hiệu quả”. Buồn là Bộ Y tế đã đặt hết niềm tin vào nhiều triệu kít xét nghiệm Việt Á. Bắt toàn dân Tp. HCM, Hà Nội và một số tỉnh lân cận ra chọc ngoáy mũi lấy mẫu xét nghiệm. Ngày 30/3/2020 khi cả đất nước chỉ có 9 người mắc mới, đưa tổng số nhiễm Covid-19 lên 188 ca, số tử vong là 0 mà cả đất nước đã hoảng loạn khi Bộ Y tế kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 16/CT-TTg, ngày 31/3/2020 thực hiện giãn cách xã hội trên cả đất nước, với tinh thần “tỉnh nào ở tỉnh đó, huyện nào ở huyện đó, xã nào ở xã đó, thôn nào ở thôn đó, nhà nào ở nhà đó”. Chi tiết tại website NguyenDucThang.vn  nhóm tin “Y tế - sức khỏe”.

 

6. Nguyện vọng:

Thưa Thủ tướng,

Do có quá trình công tác hơn mười năm tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư nên tôi hiểu phần lớn các quyết định do Thủ tướng và các Phó Thủ tướng, hay cấp lãnh đạo Bộ, ngành ký ban hành đều do một cá nhân (chuyên viên) soạn thảo. Câu “Quyết định của Thủ tướng, quyết định của Bộ trưởng là do tôi đây chứ còn ai nữa” có thể nhiều cán bộ đã được nghe. Chất lượng của những cơ chế, chính sách, quy hoạch hay chiến lược thực sự phụ thuộc vào con người soạn thảo văn bản đó, phụ thuộc vào cái tâm, vào tài và đức của con người đó, mặc dù nhiều khi được hiểu là công việc của cả một tập thể, trí tuệ tập thể.

 

Mọi văn bản, kiến nghị của tôi gửi đến Bộ trưởng Giao thông Vận tải, Bí thư và Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đều được chuyển xuống cho cấp Cục, Vụ, Viện và Sở xử lý. Như đã trình bầy ở trên, họ không có bất cứ một ý kiến khoa học nào để phản bác tính khả thi, hữu ích của giải pháp xung. Quyền quản lý Nhà nước không đồng nghĩa với kiến thức và hiểu biết thuộc về họ, chân lý, lẽ phải khoa học thuộc về họ. Tôi đã có 9 năm kính xin, kính biếu, kính mời và năn nỉ thuyết phục họ.  Nay tôi bán. Nhưng họ vẫn nguội lạnh đối với vấn đề UTGT, rất vô cảm với nỗi khổ và thiệt hại hàng ngày của nhiều  triệu người tham gia giao thông.

 

Tổng thiệt hại hàng năm do UTGT gây ra từ 7 – 7,2 tỷ USD. Tương đương với 161.000 - 165.600 tỷ đồng/năm, hay 447 tỷ đồng/ngày!. Thủ tướng Chính phủ năm nào cũng có buổi gặp mặt với các nhà khoa học và kêu gọi giới khoa học đóng góp ý kiến xây dựng đất nước. Vì vậy tôi kính mong Thủ tướng Chính phủ hãy nghe tôi báo cáo để thấy tính khoa học, tính cách mạng của giải pháp Xung giải quyết căn cơ UTGT cho thủ đô Hà Nội và Tp. HCM chỉ sau 3 năm thực hiện đầu tư.

Tôi tin tưởng mạnh mẽ là với giải pháp xung, Hà Nội và Tp. HCM sẽ có một mô hình giao thông mẫu mực, điển hình ở Đông Nam Á và thế giới.

Trân trọng cám ơn Thủ tướng.

Nguyễn Đức Thắng, điện thoại 0352344233

Xin mời quí bạn đọc toàn văn: Giải pháp Xung xóa bỏ triệt để UTGT

ÔNG DONALD TRUMP SÁP NHẬP CANADA VÀ ĐẢO GREENLAND
ÔNG DONALD TRUMP SÁP NHẬP CANADA VÀ ĐẢO GREENLAND
NGHẸT THỞ VÀ UỐNG NƯỚC
NGHẸT THỞ VÀ UỐNG NƯỚC
NGUYÊN NHÂN GỐC RỄ CỦA 13 NĂM NỘI CHIẾN SYRIA
NGUYÊN NHÂN GỐC RỄ CỦA 13 NĂM NỘI CHIẾN SYRIA
TỔNG THỐNG HÀN QUỐC YOON SUK YEOL SẼ PHẢI VÀO TÙ
TỔNG THỐNG HÀN QUỐC YOON SUK YEOL SẼ PHẢI VÀO TÙ
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NÊN NHÌN XA HƠN
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NÊN NHÌN XA HƠN