Hà Nội ngày 18/3/2019

ĐIỆN MẶT TRỜI Ở VIỆT NAM ĐANG BỊ TẤN CÔNG

Kính gửi nhà văn Hà Văn Thùy,

Cám ơn anh đã gửi email cho tôi và thể hiện sự lo lắng là điện mặt trời đang bị báo chí phản đối dữ quá và mong tôi lên tiếng. Tôi lên mạng đọc và thấy đúng vậy. Thời gian gần đây, trên các báo điện tử chính thống, uy tín và tầm cỡ (VNExpress, Vietnamnet…) đầy những bài viết tấn công điện mặt trời. Họ viện dẫn các ý kiến của các chuyên gia điện lực, các cây đa khoa học năng lượng Việt Nam (như TS. Nguyễn Thành Sơn…), với những tiêu đề và các ý kiến như dưới đây (tô vàng):

Nguồn điện vô tận: Viễn cảnh như mơ, sự thật phũ phàng:

Phập phù như điện mặt trời, bất ổn định, làm hệ thống điện vận hành rất không ổn định.  Hệ thống điện của ta đã hợp nhất rồi, từ Bắc chí Nam, nếu một nhân tố vào mà không ổn định thì Tập đoàn Điện lực sẽ rất khó khăn trong duy trì ổn định hệ thống. Nếu thêm 1 kw công suất điện mặt trời hay điện gió vào hệ thống lưới thì EVN phải đầu tư 2,5kw nhiệt điện để bù cho việc phập phù của điện mặt trời, nếu không hệ thống sẽ rã lưới, không thể vận hành được. Đầu tư 1 đường dây thì từ bắt đầu chủ trương, phê duyệt bổ sung quy hoạch đường dây cho đến đến lúc đóng điện, nhanh cũng phải mất 2 năm với đường dây 220 KV.

Ùn ùn làm điện mặt trời:

Theo số liệu của Bộ Công Thương, từ tháng 4/2017 đến tháng 9/2018, tổng số dự án đang xếp hàng để xin được phê duyệt là 332 dự án với tổng công suất lên đến hơn 26,2 nghìn MW, bằng một nửa tổng công suất điện cả nước hiện nay (46 nghìn MW). Các dự án tập trung chủ yếu ở Miền Trung và miền Nam.

Bỏ hàng ngàn tỷ mơ hưởng 'lộc trời': Ngon nhưng không dễ nuốt

Các nhà đầu tư tập trung lắp đặt ở miền Trung (điển hình là Ninh Thuận, Bình Thuận), gây quá tải lưới điện khu vực này. Trong khi đó, hệ thống truyền tải ở đây khá yếu do nhu cầu điện ở miền Trung thấp hơn các vùng khác. Điều này không khác gì một sân bóng đá có sức chứa 40 nghìn khán giả mà lại bán vé cho 60 nghìn khán giả.

“Giờ đùng một cái hàng nghìn Mê-ga-oát điện mặt trời vào thì không tải được. Cho nên chúng tôi đề nghị bổ sung quy hoạch làm thêm đường dây. Dẫu vậy, thủ tục rất chậm, giải phóng mặt bằng chậm, cho nên không thể làm nhanh để kịp tải điện từ các nhà máy điện mặt trời. Đó là khó khăn thách thức rất lớn”, ông Đinh Quang Tri quyền Tổng Giám đốc EVN thừa nhận. Vì thế, các nhà đầu tư cũng cần lưu ý trước cơn hưng phấn điện mặt trời đang ở giờ cao điểm, bởi “miếng bánh” điện mặt trời dù ngon nghẻ cũng không dễ nuốt

TS. Nguyễn Thành Sơn còn lo ngại sẽ xẩy ra những tiêu cực về điện mặt trời chiếm dụng đất, nâng giá đất…

Ngoài ra, trên website của Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, từ ngày 08/2/2017 – 14/6/2017 đăng liền mạch 20 bài viết “Vì sao Việt Nam cần phát triển nhiệt điện than?” và từ ngày 13/10 – 18/12/2017 đăng 15 bài “Phản đối Việt Nam phát triển nhiệt điện than là một sai lầm”, từ 03/11 - 07/11/2017 đăng 3 bài "Cú lừa thế kỷ" về phát thải CO₂ và biến đổi khí hậu” và bài “Trò gian lận bị lật tẩy”. Tổng cộng 39 bài viết tôn vinh, ca ngợi vai trò “quân vương”, trụ cột của nhiệt điện than.

Thưa nhà văn Hà Văn Thùy,

Các báo chí lớn nhất của đất nước với cách viết như vậy cho nhiều triệu người dân Việt Nam đọc thì đúng là họ đang tấn công vào điện mặt trời. Tấn công vào sự nỗ lực, phấn đấu không mệt mỏi của hàng vạn các nhà nghiên cứu KH&CN trên Thế giới, các chính trị gia của các nước CNTB sinh thái đang ra sức thúc đẩy sử dụng năng lượng  tái tạo (NLTT) đang giảm thiểu mạnh mẽ và tiến tới xóa bỏ nhiệt điện than; họ tấn công vào Thỏa thuận Paris 2015.

Tôi có thể phân tích phản biện từng ý kiến trên như tôi đã làm với bài  viết về 10 LÝ DO CƠ BẢN CỦA HIỆP HỘI NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM BẢO VỆ VAI TRÒ TRỤ CỘT CỦA NHIỆT ĐIỆN THAN.

Nếu anh đọc các tài liệu của các tổ chức KH&CN như Cơ quan Năng lượng quốc tế (International Energy Agency, IEA), Cơ quan Năng lượng tái tạo quốc tế (International Renewable Energy Agency, IRENA, có khoảng 185 thành viên mà Việt Nam đứng ngoài cuộc), Bloomberg New Energy Finance, PV magazine…  có đầy ở trên mạng, anh sẽ thấy rất nhiều chi tiết khoa học. Dưới đây tôi chỉ tổng hợp tinh thần cốt lõi, trụ cột:

CẢ THẾ GIỚI, CẢ LOÀI  NGƯỜI HIỆN ĐANG VƯƠN TỚI  1) NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO +  2) CÁC HỆ THỐNG LƯU TRỮ NĂNG LƯỢNG +  3) SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG HIỂU QUẢ, LÀ 3 HỢP PHẦN TRỤ CỘT TRONG ĐÁP ỨNG VÀ ĐẢM BẢO AN NINH NĂNG LƯỢNG TOÀN CẦU.

PHÙ HỢP VỚI BẢN CHẤT PHÂN TÁN CỦA CÁC NGUỒN NLTT CÓ Ở KHẮP NƠI SẼ LÀ MỘT NỀN ĐIỆN LỰC DÂN CHỦ, PHI TẬP TRUNG, SẼ RẤT NHIỀU NGƯỜI THAM GIA SẢN XUẤT, KINH DOANH BUÔN BÁN ĐIỆN. LƯỚI ĐIỆN THÔNG MINH QUỐC GIA SẼ LÀ TÍCH HỢP CỦA RẤT NHIỀU CÁC LƯỚI ĐIỆN THÔNG MINH CON.

ĐÂY LÀ XU THẾ KHÔNG THỂ ĐẢO NGƯỢC CỦA TIẾN TRÌNH CHUYỂN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TOÀN CẦU, GIẢM PHÁT THẢI CACBON, TIẾN TỚI XÓA BỎ HẦU NHƯ HOÀN TOÀN NHIỆT ĐIỆN THAN, NGĂN NGỪA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU. LOÀI NGƯỜI ĐANG BƯỚC VÀO KỶ NGUYÊN ĐIỆN XANH, ĐIỆN SẠCH.

ĐIỆN XANH, ĐIỆN SẠCH SẼ NHIỀU VÀ RẺ ĐẾN MỨC SẼ ĐƯỢC SỬ DỤNG ĐỂ CHẠY VÔ CÙNG NHIỀU Ô TÔ ĐIỆN, ĐỂ SẢN XUẤT VÔ CÙNG NHIỀU NƯỚC NGỌT, TINH KHIẾT TỪ NGUỒN NƯỚC BIỂN VÔ TẬN BẰNG CÔNG NGHỆ LỌC RO. LOÀI NGƯỜI SẼ KHÔNG LO SỢ THIẾU NƯỚC NGỌT (Reverse Osmosis, công nghệ lọc nước thẩm thấu ngược, ra đời với mục đích để lọc nước biển thành nước ngọt siêu tinh khiết. Tuy nhiên công nghệ này đang bầy bán ở khắp đất nước Việt Nam chỉ để phục vụ lọc lại nước máy thành nước an toàn để uống. Tại Trung Đông, các nước khan hiếm nguồn nước ngọt đã xây dựng những nhà máy lọc nước biển lớn, sau đó bổ sung lại vào một số khoáng chất để phục vụ cho sinh hoạt của người dân).

Cho đến cuối năm 2015 tất cả các giải pháp về KH&CN, máy móc, thiết bị, linh kiện đã là sẵn có và vô cùng rẻ để tích hợp điện gió và điện mặt trời phập phù, đỏng đảnh vào lưới điện chung, mà các nhà khoa học điện lực nước nhà rất căm ghét.

CHÁO THỊT RẤT NGON MÀ CÁC NHÀ KH&CN THẾ GIỚI ĐÃ NẤU SẴN. CÒN NẾU CÁC NHÀ KHOA HỌC NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM KHÔNG XÚC ĂN ĐƯỢC THÌ NHỜ HỌ VÀO GIÚP CHO.

HỘI NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM NÊN GỠ BỎ 39 BÀI BÁO NÓI TRÊN NẾU MUỐN BẢO VỆ UY TÍN CỦA HỌ.

Nguyễn Đức Thắng, Hà Nội ngày 18/3/2019.